ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΗΣ THESAURUS GRÆCÆ LINGUÆ AB HENRICO STEPHANO CONSTRUCTUS |
Ἀποπληξία, ή, a quibusdam vertitur Stupor coporis mentisque, a Gaza Stupor totius corporis. Item, Stupor attonitus. Alicubi etiam, ni fallor, Stupor sine adjunctione. Galen. Ad Glauc. I : Τής ἀποπληξίας προηγεῖται λειποθυμία. Corn. Cels. 3, 26 : Attonitos quoque raro videmus, quorum et corpus et mens stuppet. Fit interdum ictu fulminis, interdum morbo : ἀποπληξίαν hunc Græci appelant. Ib. 27 : At resolutio nervorum, frequens ubique morbus est. Sed interdum tota corpora, interdum partes infestat. Veteres auctores illud ἀποπληξίαν, hoc παράλυσιν nominarunt. Nunc utrumque παράλυσιν appellari video. Est, inquit Gorr., vitiosus humor, sola ἀποπληξίας causa, in cerebro citra putredinem citraque febrem consistens, pituitosus præsertim, aliquando vero et melancholicus. Et mox, Hic humor non modo principes cerebri ventriculos affatim implet, sed cerebri etiam corpus imbuit, ut nullus vel perexiguus spiritus animalis in nervos subeat. Qua quidem in re ἀπὸ τῆς ἐπιληψίας differt, in qua non abolitus, sed depravatus tantum facultatis animalis motus est ; atque similiter ἀπὸ τῆς ἡμιπληξίας s. παραλύσεως, quæ non toto cerebro obstructo, sed altera tantum ejus parte, gignuntur. Alinquando post, Sed fere it, ut sublata apoplexia, dimidii corporis resolutio succedat, quam Græci ἡμιπληξίας s. παράλυσιν vocavere. Hæc Gorr., in quibus observa et signif. nominis Ἡμιπληξία. Suidas ex quopiam Historico : Μάρκος Βῆρος, Ἀντωνίνου ἀδελφὸς, βασιλεὺς Ῥωμαίων, ἀδοκήτως διαφθείρεται, πλήθους ἰχῶρός τε καὶ πνεύματος ἐπισχόντος οἱ τὴν πνοήν · ὃ δὴ πάθος ὰποπληξίαν παῖδες ἰατρῶν ὀνομάζουσι. Aristot. Probl. sect. II, [54] : Ὥσπερ ἀποπληξία τοῦ μέρους τούτου, Tanquam membrum id attonitum obstupescat, Gaza. [Ἀποπληξίη interdum in toto corpore est, et corporis sideratio, Nervorum resolutio Celso dicitur, ex Aph. 31 et 16 lib. 3, c. I, lib. 2, et c. 8 libri ejusdem ex aph. 42, lib. 2 et p. 111, G, ἀποπληξίη τοῦ σώματος dicitur aph. 56 lib. 6, et p. 197, G. Sæpe ἀποπληξίη simpliciter Hipp. ut et ἀπόπληκτοι, ut aph. 57 lib. 6, et aph. 16 lib. 3, qui Celso Attoniti, quorum corpus et mens stupet, dicuntur c. 26 lib. 3. Sæpe etiam Hippocrati ἀποπληξίη et ἀπόπληκτον de corporis parte resoluta et siderata effertur. Ἀπόπληκτόν τι τοῦ σώματος Partem corporis stupidam et resolutam significat aph. 40 lib. 7. Τὸ παραλελυμένον exponit Galen. Ἀπόπληξις τῶν μελέων τινὸς Membri alicujus sideratio ac stupor in gravi capitis vulnere p. 99, B ; membrum aliquod esse Resolutum dixit Celsus 2, 4. Idem ἀποπλήκ;τους ex p. 111, G, Qui quacunque parte corporis membrum resolutum habent, vertit 2, 8, et Eos quibus facta nervorum resolutio est, ex p. 93, 11. Sic γλώσσης ἀποπληξίη Linguæ sideratio ac stupor, p. 174, B, atque ibidem ἀποπληξίην ἢ βραχίονος καὶ τῶν ἐπὶ δεξιά. Et ἀποπληκτικοὶ τὰ δεξιὰ ἢ τὰ ἀριστερὰ, Quibus dextra aut sinistra corporis pars resolvitur aut sideratur, p. 194, A, B, ubi ἀποπληξίη et ἀποπληκτικοὶ παραπληγίην et παραπληκτικοὺς denotant. Τὰ ἀποπληκτικὰ λελυμένως p. 73, F, et p. 194, B, Siderationes exsolutæ ac moderatæ dicuntur, et quæ partem aliquam corporis infestant. Quod innuit Galen. quum scribit, Ἀποπληξίας ἔνιοι ἐπὶ τὰς ἰδίας παραιληγίας λεγομένας μεταφέρουσιν, ἐφ' αἷς εἰς ἀκινησίαν καὶ ἀναισθησίαν μορίων τινῶν κατασκήπτει τὸ νόσημα. Hanc igitur geminam hujus vocis apud Hippocr. acceptionem operæ pretium est ex Aret. imprimis animadvertere. Scribit enim c. 7 lib. 1 Περὶ αἰτίων καὶ σημείων χρονίων παθῶν : Ἀλλ' ἀποπληξίη μὲν, ὅλου τοῦ σκήνεος, καὶ τῆς αἰθήσιός τε καὶ γνώμης καὶ κινησιός ἐστι παράλυσις (τοιγαροῦν ἀποπληξίην λῦσαι ἰσχυρὴν μὲν ἀδύνατον, ἀσθενῆ δὲ οὐ ῥηΐδιον). Deinde paulo post, Ἢν δὲ ἀπόπληκτον ὁ Ἱπποκράτης εἴπῃ σκέλος τὸ κατ' ἴξιν ὡς νεκρῶδες, τὸ ἀχρεῖον καὶ τὸ ἀναλθὲς θέλει φράσαι. Ὃ γὰρ ἐπὶ τῷ ξύμπαντι ἀποπληξίη ἐστὶν ἰσχυρὴ, τόδε ἐν τῷ σκέλεϊ παραπληγίην φράζει. Hoc etiam discrimen auctor Definitt. medic. his verbis agnoscit p. 397, 37 : Διαφέρει δὲ ἀποπληξία παραπληξίας, ὡς μέρος ὅλου · οἱ μὲν γὰρ ἀποπληκτικοὶ, πάντως καὶ ἡμιπληκτικοὶ, οἱ δὲ ἡμιπληκτικοὶ, οὐ πάντως καὶ ἡμιπληκτικοὶ. Καὶ ὅτι οἱ ὑγιαίνοντες τὴν διάνοιαν, παρειμένοι εἰσὶν τοῦ σώματος μέρος ἢ μέρη, οἱ δὲ ἀποπληκτικοὶ, καὶ ταῦτα, καὶ τὴν διάνοιαν, καὶ τὸ ὅλον. Cælius quoque Aurel. Acut. 3, 5 testatur veteribus, Hippocrati, Diocli, Proxagoræ atque aliis apoplexiam paralysim dictam, et apoplectos, toto corpore paralysi vitiatos, paraplectos vero particularis. Paralysis quum duplex genus sit, ut scribit Galen. Comm. 2 in Prorrh. ex Erasistr. Περὶ παραλύσιος, Αἱ μὲν γὰρ συνάγουσι καὶ συντείνουσιν, αἱ δὲ ἐκλύουσί τε τε καὶ χαλῶσι τὰς διαρθρώσεις, nil mirum est paraplexiæ genus quid in nervosum corpore exsolutione et relaxatione consistit, per τὰ ἐξαίφνης ἀποπληκτικὰ λελυμένως, in Prorrh. ab Hippocr. intelligi, p. 73, F. FOES. Democritus ap. Stob. Fl. 6, 57 : Ξυνουσία ἀποπληξίη σμικρή. Alibi ἐπιληψίη. VALCK. Plut. Mor. p. 124, D : Ἀποπληξίας καταλαβούσης εὐθὺς ἀπέθανε. Pollux 5, 121. Gramm. Bekk. An. p. 199, 22 : Ἀπ. τὸ μετὰ ἀναισθησίας καὶ παρέσεως συμβαῖνον πάθος.] ∥ Est ἀποπληξία, Insania etiam, Amentia, μανία, ἢ ἄνοια, Hesych. : Suid. quoque easdem expositiones habet ; sed præterea θλίψις ab eo exponitur. [Hippocr. Epist. p. 1274, 12 : Ὁ Δημόκριτος κινδυνεύει ἀποπληξίᾳ διανοίας καὶ ἠλιθιότητι κεκακῶσθαι. Aristid. vol. 1, p. 436 : Δεξαμένους δὲ εἶτ' ἐγκαταλιπεῖν ἀποπληξίας δόξει πέρας εἶναι. Georg. Walz. Rhett. vol. 1, p. 575, 12 : Τίς δαίμων εἰς τοῦτο ἀποπληξίας ἤγαγεν ; L. DIND.]