Το της επιληψιας παθος εν τι και αυτο των χρονιων παθων εστιν, υπερβαλλουσης ακριβειας και σπουδης δεομενον και, ει γε αμεληθειη κατ' αρχας, πολλακις αποθνησκειν ποιει τουν εχοντας αυτο . της γαρ κεφαλης εστι το παθος, ενθα η αρχη εστι και αισθησεως και κινησεως. οτι δε της κεφαλης εστι το παθος, δηλοι το συμβαινον αυτοις εν τοις παροξυσμοις. ουτε γαρ ακουειν η οραν η νοιεν ολως η μεμνησθαι τινος δυνανται, αλλα πασης αισθησεως ερημοι κεινται και νεκρων ουδεν απεχοντες. δια τουτο και επιληψιαν το παθος εκαλεσαν δια το επιλαμβανεσθαι και κρατεισθαι αυτων τας αισθησεις, εκαλεσαν δε αυτο τουτο τινες και ιεραν νοσον δια το ιερον και τιμιον ειναι τον εγκεφαλον, αλλοι δ' Ηρακλειαν νοσον δια το ισχυρον και δυσμεταθετον της νοσου και αλλοι αλλως ωνομασαν. αλλ' ου δει γραφειν απαντα, εκεινα δε μαλλον, οσα αρμοττει ταυτα γαρ μαλλον ειδεναι δει και σπουδαζειν. τουτο γαρ και ποιειν υπεσχομεθα. γινεται τοινυν κατα τρεις τροπους η επιληψια. η γαρ της κεφαλης πρωτοπαθουσης η του στομαχου η αλλου τινος μοριου πασχοντος και επι την κεφαλην αναπεμποντος την ουσαν εν αυτω κακιαν.

Σημεια της επι στομαχω γινομενης επιληψιας.

Σημεια δε του απο στομαχου γινεσθαι την επιληψιαν, το συνεχη πλειστακις εν αυτω γινεσθαι και κλονον τινα και δηξιν και παροξυνεσθαι μαλλον αυτους και υπομενειν το της επιληψιας παθος, ηνικα συμβη βραδυσιτειν αυτους η ολιγοσιτειν.

Σημεια της εφ' ετερω μοριω επιληψιας.

Οι δ' επι τινι μοριω καταπιπτοντες αισθανονται σαφως την αναδοσιν γινομενην επι τα ανω και προλεγουσι το μελλον αυτοις εσεσθαι της αναδοσεως επι τον εγκεφαλον αρχομενης. γινεσθαι συμβαινει δε το παθος και παιδιοις και μαλιστα τοις υγροτεροις, διο και παιδικον αυτο τινες εκαλεσαν.

Σημεια της επι πρωτοπαθουσης κεφαλης επιληψιας.

Οι της κεφαλης πρωτοπαθουσης πασχοντες δηλοι πασιν εισι και γαρ βαρυνονται περι την κεφαλην και σκοτουνται και αμβλυωττουσι και βραδεως αισθανονται παιδιοις δε μαλιστα τουτο συβαινει το παθος. αρχομενοι ουν ημεις απο της παιδικης ηλικιας αρξωμεθα. ει μεν ουν εστι βρεφος η και γαλακτος μεταλαμβανει, ουδεν δει πολυπραγμονειν ουδε πραττειν των θεραπειας εχομενων επερχομενη γαρ η ηλικια και το θερμον αυξανομενον διαφορει την περιττευουσαν περι την κεφαλην υγροτητα και πληρουσαν αυτου τας κοιλιας. ομως συνεργειν δει ημας και φροντιζειν, οπως το γαλα της τρεφουσης αυτο χρηστον και απεριττον ειη μοχθηρον γαρ υπαρχον και παχυ μεγαλως οιδεν εμποδιζεν τη φυσει. γινοιτο δ' αν χρηστον και ευχυμον, εαν τη τροφω προσεχης και τοις γυμνασιοις, ωστε και μετρια γυμναζεσθαι την τροφον και τροφαις ευχυμοις κεχρησθαι. ει μεν ουν λεπτον ειη το γαλα, παχυνειν αυτο μετριως δει, ει δε παχυ, λεπτυνειν, οιον μαραθρω η ανηθω η ανισω η ευζωμω η πηγανω η πρασω. παντων δε τουτων χλωρων οντων προσλαμβανετω. τα γαρ ξηρα δριμυτερα μαλλον οντα πλεον αναστομοι τα κατα την μητραν αγγεια και το αιμα των καταμηνιων επι κενωσεις προτρεπονται, ουπερ ουδεν εστι χειρον. ελαττον γαρ αναγκη δια τουτου και το γαλα γινεσθαι του αιματος ελαττονος γινομενου δια την καθαρσιν. δια τουτο και τα αφροδισια κακιστα ταις θηλαζουσαις. λεπτον γαρ δυσωδες αναγκη γινεσθαι το γαλα. ει δε συμβη και συλλαβειν, ετι μαλλον ολεθριωτερον, και φευγειν δει εκεινην την τροφον ολως επιδιδοναι τον μαζον τω παιδιω, αλλην δε μαλλον ζητειν εχουσαν γαλα χρηστον.

Διαγνωσις γαλακτος.

Διαγινωσκεται δε τουτο χροια, συστασει και οσφρησει, ωστε και λευκοτατον ειναι και μηδεν εχειν πελιδνον η δυσωδες, κατα δε την συστασιν, ως μηδεν εχειν λεπτον πανυ η παχυ η τυωδες. το γαρ τοιουτον σπασμους γενναν μαλιστα πεφυκε και εμφραττειν τα νευρα. διο και οινου συμμετρου διδοναι δει ταις τρεφουσαις απεριττου και ευχυμου κινησιν τε και καματον προ της τροφης παντοτε παραλαμβανουσαις. ουτω μεν ει ετι θηλαζει ο παις, προνοεισθαι δει της τρεφουσης, ως χρηστον αυτης μελλη ειναι το γαλα. ει δε κινεισθαι λοιπον εχοιεν καιρον, μετριως αυτο δει πωιειν γυμνζεσθαι και παιζειν και ουτως εσθιειν, μητε δε λουειν συνεχως, αλλα φυλαττεσθαι τουτο μαλιστα μετα την τροφην και το πινειν ευθυς μετα λουτρον μαλιστα των ακρατων. ουδεν γαρ αυτοις ουτω βλαβερον. και αλοιφη δε κεχρησθωσαν και ανατριψει προ των σιτιων. αει γαρ το μετα την τροφην γυμνασιον ου μονον τοις ουτω πασχουσιν, αλλα και πασι πολεμιον. δει δ' εν τη ανατριψει πρωτον απο των βραχιονων αρχεσθαι, επειτα λοιπον ερχεσθαι επι το στερνον και την γαστερα, και μετα ταυτα ερχεσθαι επι τα σκελη και πλεον γε αυτα και ισχυροτερον ανατριβειν, ωστε και δια της τοιαυτης ανατριψεως αντισπαν επι τα κατω τα ανω ρεποντα περιττωματα. μετα δε την των αλλων μοριων ανατριψιν, τοτε λοιπον και τα περι την κεφαλην ανατριβεσθω. προτερον γαρ ου δει, ωστε μη εις αυτην ευθυς ελκεσθαι παντα. μετα δε τα γυμνασια και την ανατριψιν ευθυς μη ομιλειτω ψυχρω αερι, αλλ' αναμεινας, ωστε διαπνευσαι το θερμον ηρεμα και συνεχες του πνευματος. ουτως ερχεσθω επι τα συνηθη και τροφην προσηκουσαν λαμβανετω. αρτον μεν ουν συμφερει εσθιειν τον καλλιστ' ωπτημενον, αριστα δε εζυμωμενον και μαλιστα τον κλιβανιτην, οιον δεχεται. ουτος γαρ απεριττος και ηττον εστι περιττωματικος. λαμβανετω δε εξ αυτου μιαν η δυο ουγγ. και μαλιστ' ει μελαγχολικωτερας ειη κρασεως το παιδιον, εις υδωρ θερμον ξεστον εχον κοριανον. ουτω γαρ εσθιομενος κωλυει τας εκ τουτων των χυμων αναθυμιασεις επι τον εγκεφαλον φερεσθαι, οπερ εστι μεγιστον αγαθον και προφυλακτικον του παθους. των δε λαχανων εσθιετω και σευτλου και μαλαχης, μαλιστα δε και καυκαλιδος και γιγγιδων και πρασων αποζεσθεντων και ιντυβον δε μιγνυμενον τουτους ωφελει. εστω δε και η αρτυσις του λαχανου εξ ολιγου ελαιου και αλων πανυ συμμετρων. των δε πτηνων εσθιετωσαν την τε κατοικιδιον ορνιν και των φασιανων τα μη λιπαρα και των χηνων τα ακρα και ατταγηνασ και στρουθους και κικλας και τρυγονας, αλλα και τουτων τα μη λιπαρα. νησσας δε και οσα εν τοισ ελεσι τρεφονται παραιτεισθωσαν. οι δε ζωμοι εστωσαν απεριττοι. ει δ' απεψια τις συμβη τω πασχοντι η διατασις απο πνευματος εν τη γαστρι, προσπλεκεσθωσαν κοκκοι πεπερεως η η ια και ανισου βραχυ. των δε κρεων παντελως καλον εστιν απεχεσθαι τον παιδα και μαλιστα των χοιρειων τε και βοειων. ηδονησ δ' ενεκεν η και αλλης χρειας επειγουσης και ολιγον λαμβανετω και ολιγακις και οσα μη λιπαρα και αποζεματος μαλλον η ζωμου και εις ολιγον αποβαπτεσθω πιπερογαρον η σινηπι. το γαρ σινηπι καν το τμητικον εχη, αλλ' ομως αυτο παραιτεισθαι δει δια το πληρωτικον τι εχειν της κεφαλης. διο και κρομμυων και δαυκων ου συμβουλευω εσθιειν και σμυρνιων ως πληρωτικων. το δε σελινον παραιτεισθωσαν, ως φυσικως τους επιληπτικους βλαπτον. των δ' ιχθυων προσφερεθωσαν τους απεριττους, οιον ψισσαν η κικλαν η κοσσυφον η σκορπιον η σκαρον. τους δε λιπαρους παραιτεισθωσαν και κητωδεις, οιον σκομβρον και πηλαμυδας. παντες γαρ ουτοι παχυν και γεωδη και πολεμιον χυμον αθροιζουσι. των δε ποταμιων λαμβανητωσαν μαλιστα τους καλουμενους αναδρομους και τουτους μη πανυ συνεχως. εχετω δε και τουτων η εψησις ολιγον πεπερεως η οξυμελιτος. η γαρ τοαυτη εψησις αφαιρειται αυτων τον παχυν χυμον και βλαβερον. των δ' οστρακοδερμων φευγειν δει την εδωδην δια το ψυχρον αυτα και παχυν τικτειν χυμον. ει δε και του εχινου λαμβανειν εθελοιεν εκ διαστηματος, ουδεν ατοπον. εχει γαρ τι και ευκοιλιον και ευσταμαχον και διουρητικον. λαμβανειεν δε δει τουτου δια θερμου τινος προποματος η αψινθατου η κονδιτου ουτω γαρ αβλαβης εσται. τα δε κρεα παραιτεισθαι μεχρι τελειας απαλλαγης και μαλιστα τα χοιρεια, ωσαυτως δε και οσπρια και μαλιστα την φακην. ει δ' αναλαμβανειν εθελοιεν η χιδρου η αλικος, προσπλεκεσθω τι των λεπτυνοντων, οιον γληχωνος η πεπερεως, ωστε βοηθεισθαι το παχυχυμον εκ της τουτων προσπλοκης. την δ' οπωραν καλον εστι πανυ φευγειν. ει δ' αναλαμβανειν εθελοιεν ηδονης ενεκα, ολιγη προσφερεσθω και μαλλον μετα την τροφην. ουτω γαρ αβλαβεστερον εσται. και τραγηματων τα πολλα φευγετωσαν, οιον καρυα, φοινικια . των δε πιστακιων λαμβανετωσαν και σταφιδας επανω της τροφης και μαλιστα τας εχουσας το στυφον ηρεμα. τους δε πλακουντας καθ' ολου φευγετωσαν και τας κοπτας τας εχουσας τον στροβιλον, τας δ' απ' αμυγδαλων η πιστακιων συγκειμενας ου δει φευγειν. εχουσι γαρ αι τοιαυται καθαρτικον τι του φλεγματος. τον δ' οιον, οσον επι τω παθει, φευγειν δει. και γαρ πληρωτικος εστι της κεφαλης και μαλισθ' ο παλαιος. στομαχου δε χαριν τω συνεργησαι τη πεψει ουδεν ατοπον συμμετρως αυτον λαμβανειν. των δε προποματων σπανιως προσφερεσθω, ει μη μονου αψινθατου καλουμενου. τοτου γαρ οιδε και ρωσαι τον στομαχον και λεπτυναι και απωθησαι το περιττον εν αυτω περιεχομενον. ουτω μεν διαιταν δει τον παιδα, βοηθημασι δε χρησθαι τοισδε.

Βοηθηματα προς επιληπτικους.

Αναστας εωθεν και αποπειραθεις της γαστρος ουτω προσφερεσθω τι των λεπτυνοντων. εν μεν τω χειμωνι το ζεμα του υσσωπου τα μεγαλα δυναμενον ωφελειν. και πολλοι μονω τω ζεματι τουτω χρησαμενοι εθεραπευθησαν, ως μηκετι δευτερον η τριτον περιπεσειν τω αυτω νοσηματι. τεμνεται γαρ δσα εισι γλισχρα και παχεα των περιττωματων, και ου συγγωρει ουτ' εν τω στομαχω ουτ' εν τω θωρακι συστηναι περιττον. το μεν γαρ δι' ουρων, το δε δια γαστρος οιδεν απορριπτειν καλως. τουτο μεν δη το ζεμα λαμβανετω καθ' εαυτο η μετ' οξυμελιτος, εν τω χειμωνι μαλλον και κατα το φθινοπωρον, εν δε τω θερει σπανιως, το δε του ανηθου μαλλον μετ' οξυμελιτος, ως ειρηται. ει δε μελαγχολικωτερος ειη την κρασιν ο παις, λαμβανετω και το ζεμα του επιθυμου δια το και δυνασθαι τουτο καλως υποκλεπτειν τον χυμον τουτον.

Περι καθαρτηριων.

Ει δε και ηλικιαν εχει ο παις, ως δυνασθαι φερειν καθαρσιον, προσφερεσθω τα το φλεγμα και το μελαγχολικον καθαιρειν δυναμενα περιττωμα. μεμαρτυρηται μεν και η ιερα εις τα τοιαυτα παθη τον τοιουτον αποκενουσα χυμον, αλλα το δραστικον αυτησ ου πανυ η των νεων ηλικια φερει. υπερβαλλει γαρ την εκεινων δυναμιν. τοις δ' ακμαζουσι την ηλικιαν και ισχυραν εχουσι την δυναμιν μελαγχολικοις ωφελιμως διδοται. βελτιον ουν τοις νεοις του επιθυμου μαλλον διδοναι ολιγον μετα της πικρας – και γαρ υποκαθαιρει του χυμου τι και προλεπτυνει – και ουτω καθαιρειν τη Θεοδωρητω καλουμενη αντιδοτω, οπως δε και αυτη δυνηθειη καλως καθαιρειν το αλλο σωμα, προσπλεκεσθω αυτη τον σταθμον εχουση γρ. δ' κερ. γ' κολοκυνθιδος γρ. δ' η και το πολυ ε' δακρυδιου κερ. ε' η ς' η πλειω προς την δυναμιν του καμνοντος, οπως εσται συμμετρος η κενωσις. και πολλους οιδα, οτι μονη η τοιαυτη καθαρσις ιασατο. ει δε στασιαζει ετι το της κακοχυμιας και το παθος επιμενει, και τοις υπ' εμου κατασκευασθεισι καταποτιοις κεχρησθωσαν, ων ουδεν ευρον ισχυροτερον. εχει δε αυτων η σκευασια ουτως.

λαμβανετω τουτων προς την δυναμιν ο καμνων γρ. γ' η δ'. τοις δε τελειοις διδου και ς' γραμματα, και ει πλειω δοιης, ουδεν βλαψεις. ουτως αλυπως και ασφαλως καθαιρουσι και ου μονον τους επιληπτικους ισασιν ωφελειν, αλλα και τους σκοτωματικους και αρθριτικους, ειπερ τι και αλλο. χυλω δε κραμβης η αναληψις αυτων γινεσθω. μετα δε την καθαρσιν καλον εστι τον πασχοντα και αποφλεγματικοις κεχρησθαι, ωστε και, ει τι ετι παχυ και γλισχρον περιεχοιτο, και τουτο δια της υπερωας υπεξαγειν. καλως μεν ουν κενουσι και οι παστιλλοι διαμασωμενοι οι εχοντες υσσωπου και γληχωνος η πεπερεως, ετι δε μαλλον και το αναγαργαρισμα μονον σκευαζομενον ουτω. δει λαβειν υσσωπον βοτανην, ετι δε γληχωνα και οριγανον και ισχαδασ ζ' η θ'. και ταυτ' αποτριτωσας και ουτως εξ αυτων μιγνυων κοχλιαρια δυο εις κρασιν εψηματος τοτ' αποφλεγματιζε προ της τροφης. μετα δε τον αποφλεγματισμον παραιτεισθαι το λουεσθαι κατ' εκεινην την ημεραν. βλαβερον γαρ. μετα δε την καθαρσιν και τους αποφλεγματισμους αρμοττει προφυλακης χαριν και τοις εμετοις κεχρησθαι. και γαρ και αυτοι κενουσι τον συναγομενον εκαστης ημερας χυμον και ου συγχωρουσιν υφ' εν αθροιζεσθαι. καλοι μεν ουν και οι προ της τροφης, ωφελιμωτεροι δε μαλλον οι μετα την τροφην και ετι μαλλον οι απο ραφανιδων και λιπαρων εδεσματων και σιτιων πλησμονης και γλυκυφαγιας και μεθης. ελευθερουσι γαρ οι τοιουτοι εμετοι παν, ει τι ευρωσιν εν αυτω παχυ και γλισχρον περιεχομενον. και ταυτα μεν ουτω δει πραττειν επι παντων των επιληπτικων.

Θεραπεια των επι στομαχω επιληπτουντων.

Ει δε ο στομαχος ειη ο πασχων, επισκεπτεον, οποιος ο τικτομενος εστιν εν αυτω χυμος. και ει μεν χολωδης, απαντα δει πραττειν, ωστε μη συγχωρειν αυτω του λοιπου τικτειν χολην δια της του αψινθιου ποσεως και της ονομαζομενης πικρας, λαμβανειν δε αυτον και αρτου βραχυ εις ευκρατον θεμον πανυ περι ωραν β' η γ'. και απλως ειπειν, εφ' ων εστι περι τον στομαχον τικτομενη η ξανθη χολη και πληρουσα την κεφαλην, αναγκαιον εστι επι τουτων ευκρατον τε και επικεραστικην γινεσθαι την ολην διαιταν και μηδεν εχουσαν δριμυ η λιπαρον η ελαιωδες η αλμυρον. ουτω μεν ει χολην τικτει. ει δε ψυχρος ων φλεγματικον αθροιζει χυμον και δια τουτο συνδιατιθησι την κεφαλην κακως και σπασμον επιφερει, συμβουλευω δια των ηρεμα θερμαινοντων και τονουντων αυτου ποιεισθαι προνοιαν, ωστε διαβρεχεσθαι το στομα της γαστρος δευτερον η τριτον του μηνος ελαιω δε μαλιστα χαμαιμηλινω και γλευκινω και αψινθινω. προσπλεκεσθω δε τουτοις και στυραξ και μαστιχη. τουτο γαρ ετι μαλλον και θερμαναι και τονωσαι το ασθενες δυνησεται, ωστε και πεττειν καλως, ουπερ ουδεν εστι καλλιον επι παντων μεν παθων και μαλστ' επι των επιληπτικων.

Θεραπεια των εφ' ετερω μοριω επιληπτουντων.

Εαν δε μη ο στομακχος εχη την αρχην της νοσου μηδ' η κεφαλη, σκοπει, μη απο τινος αλλου μοριου την αρχην η επιληψια λαμβανη . ωφθησαν γαρ οι μεν απο του ταρσου, οι δ' απο της κνημης, οι δε και εξ αλλου μοριου παροξυνομενοι. και ει γε σοι τι τοιουτον ωφθη, και του μερους εκεινου μαλιστα προνοου και την ολην εκεινω προσαγε θεραπειαν. εθεασαμην ουν τινα των αναγινωσκοντων καταπιπτοντα, ος ελεγεν, ηνικα αυτω μελλει συβαινειν, απο του ταρσου συναισθανεσθαι τινας αυρας αναδιδομενας αυτω ψυχρας επι τον εγκεφαλον. καθαρας ουν εγω τουτον προτερον τοις φλεγμα και μελαγχολικον κενουσι χυμον καταποτιοις επεθηκα και των ελκωσαι και λεπτυναι και θερμαναι τον τοπον δυναμενων, ωστε και ιδρωσαι και υγρα τινα φανερως δια του μοριου ουκ ολιγα προχυθηναι. και δη τουτο πραξαντων ημων υγιης ο νεανισκος εγενετο. ην δε το επιτεθεν αυτω βοηθημα και ιασαμενον το λεπιδιον η βοτανη. ποιουσι μεν γαρ και αλλα τινα το αυτο, αλλ' ουδεν ουτως, ως αυτη γε η βοτανη. μετα δε την τοιαυτην επιμελειαν και τους εμετους και τους αποφλεγματισμους και εν παλαιστραις γυμναζεσθω και την κινησιν παραλαμβανετω ο πασχων ως μεγιστον αγαθον και μαλιστα προ των σιτιων. κινεισθω δε μη μονον δια ποδων, αλλα και δι' ιππων, το μεν πρωτον πραυτερον, υστερον δε και σφοδροτερον. και εστω μετρον του γυμνασιου η αναπνοη του γυμναζομενου πυκνοτερα γινομηεη. οτε γαρ τουτο αισθηται, δει μηκετι γυμναζειν το σωμα. μετα δε το γυμνασιον λουτροις ο καμνων κεχρησθω τοις απο γλυκεων υδατων, ως μηκετι συνεχεσιν, αλλ' απαξ η δις της εβδομαδος και προ τροφης μαλλν η μετα τροφην. μη χρονιζετω δε εν τω αερι, αλλα και τας σιτλας περιχεισθω, θερμας μεν κατα του στομαχου και των σκελων, ολιγας δε κατα της κεφαλης και ταυτας ευκρατους. και σμηχεσθω το ολον σωμα μη πανυ θερμω και ανατριβεσθω την κεφαλην πανυ συμμετρως. κατιων δε εις την εμβασιν μη πανυ βαπτιζεσθω την κεφαλην, αλλα δυο η τρεις. εις δε την του ψυχρου δεξαμενην εισιων πρωτον επιβρεχετω την κεφαλην ολιγω υδατι και ουτως εισιετω, ωστε μηθ' αρπαζειν αυτην μητε δεχεσθαι τους του ολου σωματος αναπεμπομενους ατμους. και περιβαλλομενος τα σαβανα παλιν δεχεσθω υδωρ ο πασχων ταισ χερσι και περινοτιζεσθω το προσωπον αυτου. μετα δε το λουτρον φευγετω πινειν ευθυς οινον τον ακρατον. ουδεν γαρ ουτως εις υπομνησιν αγει το παθος. διο παραιτεισθαι δει τον ακρατον επιδιδοναι μαλιστ' επι των επιληπτικων. ταυτα μεν ουτω δει πραττειν και ουτω διαιταν ου μονον παιδα, αλλα και τον ακμαζοντα την ακμαστικην ηλικιαν. ει δε χρονιον ειη το νοσημα και δυστροπον, ωστε περιφρονειν των επι-εικεστερων βοηθηματων, τηνικαυτα και τοις επι πλεον λεπτυνειν δυναμενοις και ανασκευαζειν την ολην διαθεσιν κεχρησθαι και μαλιστα τω εχοντι τον λευκον ελλεβορον καθαρτηριω, ου η γραφη εχει ουτως.

Καθαρτηριον το δια λευκου ελλεβορου.

ταυτα παντα κοψας και σταθμισας εκαστον αυτων, ωσπερ και γεγραπται, διδου τα παντα μιαν δοσιν εις αποβρεγμα κολοκυνθιδος. γινεσθω δε το αποβρεγμα ουτω. λαβων κολοκυνθιδα πληρωσον εψηματος καθαρας αυτην προτερον καλως, ως μηδεν απολειφθηναι του εντος σπερματος μηδε του κναφαλωδους, και εασον αυτην επι θερμοσποδιας αφ' εσπερας αχρι της εωθεν διανυκτερευουσαν. και ουτω διδου το βοηθημα μεγιστον υπαρχον και δι' εμετων κλειστα καθαιρον πανυ παχεα και γλισχρα των περιττωματων. διο δει και συνεργειν τω εμετω και, ηνικα ναυτιωσιν η απαραττονται, παρεχειν επιρροφαν ολιγον μελικρατου. και ει μηδεν αξιολογον ναυτιωντες ανω φεροιεν, και πτεροις κεχρησθαι σπαραττοντα τον στομαχον, προσφεροντα ετι μαλλον το μελικρατον. ουτω γαρ αλυποτερον ανενεχθησονται τα εν τω στομαχω προσπεπλεγμενα περιττωματα. μετα δε την καθαρσιν αρτον διδου βραχυν αποβρεχων εις οινομελι. παραιτου δε και το λουτρον δια μιας η δυο ημερων. ειδεναι δε δει, οτι επι των το στομα της γατρος εχοντων ασθενες και ευαισθητον ου δει του λευκου ελλεβορου εμβαλειν εν τω καθαρσιω, αλλα μαλλον του μελανος. εσται γαρ αυτω αλυπον και ωφελιμον μετα του μηδε τους βιαιους επιφερειν σπαραγμους. εγω και τη ιερα καθηρα καλως και τω Αρμενισκω λιθω δεδωκως αυτου γραμματα γ' και ωφελησα. αλλ' ουδεν ουτως ευρον επι των κεχρονικοτων επιληπτικων, ως τουτο μαλιστα το καθαρσιον. και πολλους οιδα θεραπευθεντας υπο τουτου και μονου των απογνωσθεντων παρα των αλλων ιατρων. μετα δε τα καθαρσια λοιπον και των αντιδοτων τινας λαμβανειν, οσαι μετασυγκρινειν εισι δυναται, και απολεπτυνειν, ει τι τοις ποροις εστι περιλαμβανομενον. τοιαυτη δ' εστιν η θ' Ερμου κλιμαξ καλουμενη και η θηριακη. και ταυτα μεν πολυ συνθετα και δυσευποριστα. εν δε τοις απλοις ευποριστον τε καλ ισχυροτατον εστιν η του πυρεθρου ριζα κοπτομενη και αναλαμβανομενη μελιτι, κοχλιαριον εν, εκ διαστηματος αχρις ενδεκα δοσεων. πεπειραται το βοηθημα, και μη της ευτελειας αυτου καταφρονησης.

Φυσικα προς επιληπτικους.

Ταυτα μεν ουν ειρηται πει των επιληπτικων, οσα τε ημεις εγνωμεν και η μακρα πειρα εδιδαξεν. αλλ' επειδη τοις φυσικοις και περιαπτοις χαιρουσι τινες και τουτοις κεχρησθαι ζητουσι και κατα το αληθες αυτων τυγχανουσι του σκοπου , πρεπον ενομισα τοις φιλομαθεσι και περι τουτων εκθεσθαι τινα, ωστε τον ιατρον κανταχοθεν ευπορον ειναι εις το βοηθειν δυνασθαι τοις καμνουσιν. Αρχιγενης μεν ουν εν τοις κατα γενος παραινει ουτα λεγων. 'κατα δε τους παροξυσμους διακρατειν δει παντα τα μερη, ωσπερ και τους περιοδικως ριγουντας, και των μελων εκαστον λιπαραις ταις χερσιν απευθυνειν μετα συμμετρου συντονιας μαλασσοντας τα τε ομματα αυτων ησυχη και καταψυχοντας, ετι τε φλεβοτομειν αυτους κατα τον καιρον τουτον.' παυσαμενου δε συγχριστεον και θαλπτεον ιματιοις την κεφαλην πολλω ελαιω και θερμω συμβρεχοντας. ει δε μετα καταφορας επιληπτιζοιντο, βαλων εις σινδονα η εις ετερον ιματιον κελευε σειεν. καταξυσας δε, ο θελεις μερος του σωματος αυτου του πασχοντος, τω αιματι στομα χριε και εγερθησεται. μετα δε τους παροξυσμους την μεν ολην ανασκευην του παθους τοις περι ταυτα πεπονημενοις ιατροις επιτρεπτεον. τα δε διχα περισσης περιεργιας ποιουντας πειρασθαι πραττειν. αξιον δε προτερον αποδειξαι τα προγνωστικα και ελεγκτικα του παθους βοηθηματα.

Σημεια διαγνωστικα επιληπτικοις.

Γνωριστεον δε τον επιληπτικον ουτως. αιγος επιδερματιδα επιβαλων τω πασχοντι θαλασση βαπτισον. πιπτει γαρ ευθεως. η λουσας αυτο κατα κεφαλης κερας αιγος υπο τους μυκτηρας αυτου υποθυμια και πεσειται. το αυτο δε ποιει και ο γαγατης λιθος προσαχθεις προτερον πυρι και τοις μυκτηρσι τεθεις. καταπιπτει γαρ. εξ αλλου αντιγραφου, σμυρνης βραχυ ενθες εις τους μυκτηρας και παρ' αυτα πεσειται.

'Εκ των 'Απολλωνιου ευποριστον, ειπερ ιασιμος εστιν ο επιληπτικος.

'Επειδαν καταπεση, προσθες αυτω θυμον και, ει μεν αναληψεται, ιασιμος εστιν, ει δε μη, ου. εις δε προγνωσιν επιληπτικων και τουτο φασιν, ως χλωραι αι υπο την την γλωτταν αυτων ευρισκονται φλεβες.

Περι θεραπειας εκ του δευτερου Θεοδωρου.

'Επιληπτικου δε καταπεσοντος απο των μεγαλων δακτυλων των ποδων αυτου αιμα αποξυσας χρισον αυτου τα χειλη καλ το μετωπον και παρ' αυτα αναστησεται. 'Απολλωνιος δε φησι, διδοσθω καλως το αιμα αυτων εν τω ποτω, οινου δ' απεχεσθωσαν. τουτο παρα Σενοκρατει.

Αλλο.

Και τουο θαυμαστως ποειει. εν τοις νεοττοις των χελιδονων ανατμηθεισιν ευρισκονται λιθαρια δυο, ων το μεν εν μελαν, το δ' ετερον λευκον. το μεν ουν λευκον καταπεσοντος τον επιληπτικου επιτιθει και εγειρεις αυτον, το μελαν δε λαβων περιαπτε δερματι. τα δε λιθαρια ταυτα λεγεται διδοναι τας χελιδονας τω πρωτω νεοττω, απερ ου καλως ευρισκονται, ει μη δια της ανατομης των νεοττων απαντων.

Αλλο.

Χαμαιλεοντα λαβων εν ελαιω εψε, εως ου τακη και παχυνθη το ελαιον. τακεντος δε του ζωου εκλεξας τα οστα αυτου χωσον εις ανηλιον τοπον και πεσοντα τον επιληπτικον τρεψας επι κοιλιαν αλειφε τω ελαιω κατα νωτου απο του ιερου οςτου εως του πρωτου σπονδυλου, και ευθεως εγερθησεται. τουτο επτακις ποιησας τελεως απαλλαξεις. το δ' ελαιον αποθου εν πυξιδι.

Αλλο.

'Αλλοι δε φασιν, επιληπτικους διαγνωσθεντας θεραπευειν χρη, καθαπερ 'Αρχιγενης παραινει. προηγουμενως ουν ταις κατα την διαιταν καταλληλοις χρηστεον υδροποσιαις. κρεων αποχη και συνουσιας αφροδισιων. αλειμματων δε παραληψεις γενομεναι παρ' εμπειρων παρατετηρηνται. τοις δ' επιληπτικοις αρμοδια και ταυτα. γαλης ηπαρ χωρις της χολης μεθ' υδατος ημικοτυλιου ποτιζε νηστιν εφ' ημερας γ'. λεγουσι δε τινες μερος [κεπφου] του ορνεου κεκαυμενον εν ποτω διδομενον ανασκευαζειν την νοσον. και ταυτα μεν εκ των 'Αρχιγενους.

Αλλο.

Ετερον δ', οπερ κειται εν τω τριτω Στρατωνος, τουτο. κυνα εφ' ημερας ιδ' εγκλεισας οστα μονον παραβαλε αυτω φαγειν. τη δε πεντεκαιδκατη ημερα εκ της λευκης του κυνος αφοδου καυσας ανα κοχλιαρια δυο ποτιζε εφ' ημερας ε'.

Αλλο.

Ελαβον και τουτο εν Τουσκια καρ' αγροικου τινος λεγοντος κατα τυχην απηλλαχθαι. ετυχε γαρ πηγανον αγριον κοπτων εν τη αρουρα και συνδουλος αυτου σεληνιακος ων επεσεν. ο δε μεστος της αποφορας του πηγανου ελθων εκρατησεν αυτου τας αναπνοας και εγερθεις ουκετι επεληφθη. επειρασε δε και επ' αλλω και απηλλαξε. καγω δε πλειστακις εθεραπευσα. θαυμαστον ουν και εξαιρετον εστι και εστω σοι αμεταδοτον.

Εκ του νη Θεοδωρου Μοσχιωνος προς επιληπτικους.

την σταφιδα κοφον και εις κυστιν προβατειαν η αιγειαν του ουρου ετι ενοντος καθεις ποιησον υποξηρανθηναι, ειτα κοψας και σησας τοις αλλοις προσμισγε και διδου μετα μελικκρατου προς δυναμιν.

Αλλο, οπερ ελαβον καρα Κερκυραιου αγροικου.

Ουρα συαγρου εν καπνω υποξηρανας και λειωσας διδου εξ αυτου κυαμου το μεγεθος εφ' ημερας τριακοντα μετ' οξυμελιτος.

Ετερον, οπερ ελαβον εν Γαλλια.

'Αλεκτρυονος ορχεις ξηρους ποτιζε μεθ' υδατος και γαλακτος νηστιν και τουτο ποιει δι' ημερων ε'. φυλακτεον δ' απ' οινου.

Ετερον εκ του Μαρσινου του Θρακος.

Μονομαχου σφαγεντος η ετερου τινος καταδικου ρακος ημαγμενον λαβων καυσον και τη σποδω του ρακους μισγε οινον και εν δοσεσιν επτα απαλλαξεις. δεδωκε δε πειραν πολλακις εξαιρετον.

'Εκ των παρακειμενων εν τοις Στρατωνος, λεγει δ' 'Ορφεως ειναι.

Στρυχνου ριζαν ανελομενος φθινουσης σεληνης κοψον και διδου πιειν εξ αυτης, την μεν πρωτην ημεραν μιαν δοσιν, ειτα β', ειτα γ', ειτα δ', και ουτως εφεξης, μεχρις αν πεντεκαιδεκα αναλωσης δοσεις. μυστηριωδες δε εστι και υπο πολλων θαυμαζεται.

'Εν δ' 'Ισπανια προς επιληπτικους τουτ' εμαθον.

Κρανιον ονου επιμελως καυσας κοψον και σησον και εχε εν πυξιδι. επι δε της χρειας διδου δραχ. α' – εν αλλω ευρον δραχ. β' – μεθ' υδατος ψυχρου κοτυλην α'. πριν δε δουναι το φαρμακον, βραθυ την βοτανην λειωσον και διδου πιειν εξ αυτης δραχ. γ' μεθ' υδατος κοτυλην α', εν αλλω κοχλιαριον εν, νηστει εφ' ημερας β', οσακισ υπονεφελος εστιν η ημερα. και ολιγας παραλιπων ημερας διδου το εκ του κρανιου του ονου. πριν δε τι των προειρημενων δουναι, προκαθαρον την κεφαλην του καμνοντος εφ' ημερας τρεις, ως υποτετακται.

κοψας, σησας ποιησον ξηριον και δος μασασθαι μετα μιαν και αφες χασκειν αυτον υποφλεγματιζοντα. εστι δε θαυμαστοτατον.

Περιαπτα και αντιπαθη προς επιληπτικους εκ των 'Αρχιγενους.

Περιαπτοις δε τουτοις χρηστεον προς το παθος, ως 'Ασκληπιαδης ο φαρμακευτης. ηλον εσταυρωμενον τω βραχιονι του πασχοντος περιαπτε και απαλλαξεις. Ζαλαχθης δε ταδε φησιν 'ιασπις λιθος ο προσαγορευομενος καπνιτης εις παντα τα περι την κεφαλην και διανοιαν συνισταμενα περιαπτεται' και παρατριβεντος δε του αυτου, εαν συγχρισηται τω υγρω, ταυτα δρασειεν (αν) εναργως και θαυμασιως. 'Οστανης δε φησι κοραλλιον και γλυκυσιδην και στρυχνου ριζαν ανελομενος σεληνης μειουσης ενδησας εις οθονιον ερινεον περιαπτε.

Αλλο.

Ιασπις δε ο παρεοικως καλλαινω δακτυλιω ενδεθεις φορειται και απαλλασσει. εστι δε πολυτιμητος.

Αλλο.

Δημοκρατην δε τον 'Αθηναιον λεγεται νεανισκον οντα και επιληπτιζομενον παραγενεσθαι εις Δελφους και δεισθαι τουτον του δαιμονος πολλων αυτω προσφεροντων περιαμματα αντιπαθη της νοσου, ποιω χρησεται αυτων, και την Πυθιαν φαναι

η και ουτω.

'Ο Δημοκρατης ακουσας ταυτα ενοησεν, ο τι τοτε ο δαιμων ηυδα, επειτα δ' αυτος ελθων παρεγενετο προς Θεογνωστον τον Δημοκριτειον ηδη ενενηκοστον ογδοον ετος ελαυνοντα τουτω τον χρησμον απαγγελλει. ο δε σφοδρα θαυμασας του δαιμονος την συνεσιν και της σοφης το ασαφες και σκολιον ρητον ειπε την σαφηνειαν του χρησμου. των εν τοις ποιμνιοις αιγων φυσικως φησιν εγκυος γινεται η κεφαλη κατα του εγκεφαλου βασιν πολλων σκωληκων. επερχομενων γε πταρμων τω ζωω εξαλλονται πολλοι εκ των ρωθωνων της αιγος σκωληκες. χρη ουν υποστορεσαντα ιματιον δια το μη αψασθαι της γης τους σκωληκας λαβειν α' η γ' και ενδησαντα εις δερμα μελανος πρβατου εξαψαι απαλης απο δειρης. και φησι τουτο αντιπαθες της νοσου.

Ετερον προς το αυτο, οπερ κειται εν τω Στρατωνος, λεγεται δε Μοσχιωνος.

Ονου το μετωπον δερματι περιαπτομενον και φορουμενον απαλλασσει. ηλον εκ πλοιου ναυαγησαντος ελασας ποιησον βραχιολιον πλατυ, ωστε ενθειναι αστουν απο καρδιας ελαφου, και περιθες εν τω ευωνυμω βραχιονι. εκκαρδιωσας δε την ελαφον ζωσας και αναπτυξας την καρδιαν ανυπερθετως παραχρημα καλαμω ευρησεις ως σαρκιον πεπηγος οσταριον, ειτα ξηρανον και βαλων ποιει, προειρηται, και θαυμασεις.

Αλλο.

Οθονιον εκ ναυαγησαντος πλοιου ηδη πεπλευκοτος και πεπαλαιωμενου δησον επι τον δεξιον βραχιονα εφ' επτα εβδομαδας, εν αις αλουτειτω και αοινειτω, και απαλλαγησεται ο καμνων. πεσειται δε, εαν τριχας ονου και μουλης υποθυμιασης. πυρεθρον δ' εαν εις τους μυκτηρας αυτου εμφυσησης, ει μεν ειη ιασιμος, πταρησεται, ει δε μη, ου.

Αλλο.

Κοραλλιον απ' εγκεφαλου του ονου περιαπτε, γλυκυσιδης ριζης και στρυχνου φθινουσης σεληνης διδου κοκκον α', διδου παρα α', ειτα παρα β', ειτα παρα δ', εως αναλωσης ιε ποσεις. και χρυσολιθος καλως ποιει και ιασπις ο αεριζων η ο παρομοιος καλλαινω δακτυλιω φορουμενος. ταυτα μεν ειρηται τοις παλαιοις ως φυσικως δραν δυναμενα. οσα δ' ημεις εξεθεμεθα, κατα μεθοδον ειρηται. και δει πανταχοθεν βοηθειν τον επιστημονα και φυσικοις χρωμενον επιστημονικω λογω και μεθοδω τεχνικη και το λεγομενον παντα κινειν τα καλως σπευδοντα μακρας νοσου και μοχθηρας απαλλαξαι τον καμνοντα. εγω δε φιλω πασι κεχρησθαι. δια δε τους πολλους τους εν τω νυν χρονω αμαθεις οντας καταμεμφεσθαι τοις χρωμενοις τοις φυσικοις, εφυγον συνεχως χρησθαι τοις φυσει δραν δυναμενοις και εσπευσα τεχνικη μεθοδω πειγενεσθαι των νοσηματων. και οιδα ου μονον επιληπτικας νοσους, αλλα και αλλα νοσηματα πολλα δια διαιτης και φαρμακειας ιαθεντα. διο και νυν βουλευω και τον θελοτα περιγενεσθαι της επιληψιας ταυτη μαλλον τη νυν ειρημενη κεχρησθαι διαιτη και φαρμακεια, και ουκ αποτευξεται. δραστηριως δε ποιουν προς τοις ειρημενοις και το ηλιακον ευρον κυφι πινομενον μαλιστα μετα καθαρσιν. δει δε και ποτιζειν απαξ ληγουσης σεληνης και τουτο ποιειν αρχι τελειας απαλλγης, ουδεν δε ηττον, οτε και θεραπευθη, προφυλακης χαριν επιδιδοναι αυτο, μεχρις αν ασφαλη και βεβαιαν ιδης απαλλαγην την νοσου και μηδεν αυτης λειψανον υπολειπομενον φαινεσθαι. ουδεν δε ηττον προφυλαττεσθω καθολικως , ωστε μηδεμιαν υπομνησιν παρασχειν τω παθει, μαλιστα παντων την απεψιαν ως μεγιστον κακον και κατα το δειπνειν η αρισταν υπονοιαν απεψιας και την βραδυσιτιαν και την εκχολωσιν υπονοειτωσαν. φυλαττεσθωσαν δε και το πινειν ευθεως μετα λουτρον, ως ειρηκαμεν, και μαλιστα τον ακρατον και τους πανυ παλαιους και τους πανυ νεους και τους στυφοντας. γαλα δε πινειν και τυρον εσθιειν και, ει τι δια γαλακτος εστι σκευαζομενον. φευγετωσαν δε και δυσωδη παντα και ολως εγχρονιζειν τοποις τοιουτοις και των θυμιαματων την επι πολυ οσφρησιν και αφ' υψηλου ατενιζειν επι πολυ και το σκεπειν πανυ και θερμαινειν την κεφαλην και το εγχρονιζειν εν ηλιω η, οπου πυρ εστιν επι πολυ, και το εν λουτρω βραδυνειν και εν θερμω παλιν υδατι αποσμηχειν την κεφαλην και απεπτον αυθις λουεσθαι. παραιτεισθαι δε και το μετα τροφην γλυκεος τινος εδεσματος η ποματος λαμβανειν. και γαρ και τουτο παροξυντικον τον παθους, και μαλιστ' εφ ων η ξανθη χολη τικτεται εν τω στομαχω. τουτους γαρ ευκρατως συφερει διαιταν, ουκ ωσπερ τους αθροιζοντας τον φλεγματωδη χυμον δια των παντοιως λεπτυνοντων τους χυμους και θερμαινοντων. ταυτα τις εαν ακριβως μενη φυλαττων, ου μη δεηθειη ετερου τινος βοηθηματος και μαλιστα των επωδυνων και κινδυνον επιφερντων, εσθ' οτε δε και αρτηριοτομιας και ανατρησεως και καυσεως και των αλλων, οσα τιμωρια μαλλον η θεραπεια πολλοις γινεται.